Öğrencilerimiz CERN’e canlı yayınla bağlanarak tanrı parçacığı olarak bilinen “Higgs Bozonu”nun izine rastlarken, Z Parçacığını tekrar hesaplayarak keşfettiler.
ETİKETLER :
Fizik
,
CERN
,
ODTÜ
,
ATLAS
,
Beykent Doğa Koleji
,
Melis Usturalı
Fizik Masterclass'ı ikinci kez Türkiye'de ODTÜ'de gerçekleştirildi. 10 yıldan beri dünyanın 30'u aşkın ülkesinde düzenlenen yetkinlik dersinde, öğrenciler Higgs Bozonu hakkında bilgi aldılar, CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı deneyinin verilerini analiz ederek, Z Parçacığını tekrar keşfettiler ve Higgs Bozonu'nun izine rastladılar.
Her şey, Büyük Patlama (The Big Bang) ile başlıyor ve 13.7 milyar yıl sonra bugüne geliyoruz. Fakat evrenin oluşumunu kavrayabilmek için en büyükten yani yıldızlardan, galaksilerden; en küçüğe yani parçacıklara doğru bir yolculuk yapmak zorundayız. Doğa olarak biz de bu izlerin peşine düştük. Türkiye’ den, Beykent Doğa Anadolu Lisesi, Halkalı Doğa Anadolu Lisesi, Adana Fen Lisesi, İzmir Fen Lisesi, Kabataş Lisesi, Bilfen, Anabilim Koleji, Robert Koleji ve Antalya Kolejinden toplam 34 öğrenci katıldı. ODTÜ Fizik Bölümündeki CERN ile canlı yayın ve masterclass programına, bizimle birlikte yurt dışından katılan diğer ülkeler; Grenoble (LPSC - Grenoble subatomic physics and cosmology laboratory), Nitra (Slovak University of Agriculture in Nitra - Technical Faculty), Annecy (Laboratoire d'Annecy le Vieux de physique des particules - LAPP) ve Oslo (University of Oslo - Department of Physics).
Öğrencilerimiz bu çalışmada Büyük Patlama deneyinin yapıldığı CERN’de (Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi) ATLAS projesinde görev yapan Türk araştırmacı, ODTÜ Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Bilge DEMİRKÖZ’ den teorik parçacık fiziği, deneysel parçacık fiziği ve hızlandırıcı fiziği konusunda dersler dinlediler. Öğleden sonraki kısımda gerçek ATLAS deneyinin verilerini kullanarak bir parçacık fizikçisi gibi analiz yaptılar. Analizin amacı Z bozonun bozunduğu elektron-pozitron, iki foton, 4 lepton, müon-karşıt müon olaylarını analiz etmekti. Ayrıca analiz ettikleri örneklerde higgs bozonun 2 fotona ve 4 leptona bozunduğu olayları da bulabildikleri gibi, z bozonundan daha küçük kütleli J/Psi ya da Upsilon gibi parçacıkları da bulabildiklerini elde ettikleri grafiklerden gördüler. Ölçüm sonuçlarının yurt dışındaki diğer üniversiteler ve Cern ile canlı yayın paylaşımını ise Beykent Doğa Koleji’ nden Melis USTURALI adlı öğrencimiz yaptı. Doğa, atlas fizikçileriyle benzer yollarla higgs bozonunu arama şansına sahip oldu!